АСТАНА — Мәдениет және ақпарат министрлігі "Мәдени мұра — ұлттық қазына" атты ауқымды жобаны іске қосты. Жоба Қазақстанның бай тарихи және мәдени мұрасын цифрландыруға, сақтауға және кең жұртшылыққа жеткізуге бағытталған.
Жобаның мақсаты және міндеттері
Жобаның басты мақсаты — ұлттық мәдени мұраны сақтау және оны келешек ұрпаққа жеткізу. Бұған қол жеткізу үшін келесі міндеттер қойылған:
- Музей қорларын толық цифрландыру
- Тарихи ескерткіштерді 3D-форматта құжаттау
- Виртуалды музейлер құру
- Көне қолжазбалар мен құжаттарды сандық форматқа көшіру
- Халық өнері үлгілерін жинақтау және сақтау
Цифрландыру бағдарламасы
Жобаның негізгі бөлігі — мәдени мұраны цифрландыру. Бұл үрдісте заманауи технологиялар қолданылады:
3D-сканерлеу және виртуалды нақтылық
Тарихи ескерткіштер, археологиялық ескерткіштер және музей экспонаттары жоғары сапалы 3D-форматта сканерленеді. Бұл олардың виртуалды көшірмелерін жасауға және Интернет арқылы барлық қазақстандықтарға қолжетімді етуге мүмкіндік береді.
Қолжазбалар мен құжаттар
Ұлттық кітапханалар мен мұрағаттардағы көне қолжазбалар мен тарихи құжаттар жоғары ажыратымдылықпен сканерленіп, арнайы дерекқорда сақталады. Жоспар бойынша, алдағы үш жыл ішінде 500 мыңнан астам құжат цифрландырылады.
Виртуалды музейлер платформасы
Жобаның аясында "Қазақ мұражайлары" атты бірыңғай виртуалды платформа құрылуда. Платформада:
- Виртуалды музей залдары
- 360° панорамалық көру мүмкіндігі
- Интерактивті экскурсиялар
- Қазақ, орыс және ағылшын тілдеріндегі аудио-гидтер
- Білім беру материалдары
Ұлттық өнер мұрасы
Халық өнері үлгілерін сақтау жобаның маңызды бағыты болып табылады. Елдің түкпір-түкпірінен:
- Халық әндері мен күйлері жазылуда
- Дәстүрлі қолөнер үлгілері құжатталуда
- Ұлттық киім-кешек коллекциялары қалыптастырылуда
- Ауыз әдебиеті үлгілері жиналуда
Қаржыландыру және серіктестер
Жобаның жалпы бюджеті 15 млрд теңгені құрайды. Қаржыландыру:
- Мемлекеттік бюджет — 60%
- ЮНЕСКО гранттары — 25%
- Жеке меценаттар — 15%
Жоба UNESCO, Британ музейі және Google Arts & Culture сияқты халықаралық ұйымдармен ынтымақтастықта жүзеге асырылуда.
Білім беру компоненті
Жоба білім беру мақсаттарын да көздейді. Мектептер мен университеттер үшін арнайы білім беру модульдері әзірленуде:
- Тарих сабақтарына арналған виртуалды экскурсиялар
- Мәдениет пәндеріне интерактивті материалдар
- Студенттер үшін зерттеу дерекқорлары
- Мұғалімдерге арналған әдістемелік құралдар
Аймақтық қамту
Жоба барлық өңірлерді қамтиды. Әр облыста:
- Өңірлік мәдени орталықтар ашылады
- Жергілікті музейлер жаңғыртылады
- Цифрландыру жабдықтары орнатылады
- Мамандар даярлау курстары ұйымдастырылады
Күтілетін нәтижелер
Жоба 2025-2030 жылдар аралығында іске асырылады. Күтілетін нәтижелер:
- 500 мыңнан астам мәдени объектінің цифрландырылуы
- 50 виртуалды музейдің ашылуы
- 1 млн-нан астам құжаттың цифрлық форматқа көшірілуі
- Халықаралық танымалдықтың артуы
- Туристік ағымның өсуі
Сарапшылардың пікірі
Мәдениеттанушы, профессор Серік Әбдірашев: "Бұл жоба тарихи маңызы бар бастама. Біз мәдени мұрамызды сақтап қана қоймай, оны заманауи форматта жас ұрпаққа жеткіземіз. Цифрландыру әлемнің кез келген нүктесінен біздің мұраларымызбен танысуға мүмкіндік береді".
Халық қатысуы
Жоба халықтың белсенді қатысуын көздейді. Кез келген азамат:
- Өз жанұясының тарихын бөлісе алады
- Ескі фотосуреттер мен құжаттарды жібере алады
- Аймақтық мәдени іс-шараларға қатыса алады
- Волонтер ретінде жобаға үлес қоса алады
Қорытынды
"Мәдени мұра — ұлттық қазына" жобасы Қазақстанның мәдени саласындағы ең ауқымды бастамаларының бірі болып табылады. Ол біздің бай мұрамызды сақтап, заманауи технологиялар арқылы әлем қауымдастығына таныстыруға мүмкіндік береді.
Жоба туралы толық ақпаратты www.madenimu ra.gov.kz сайтынан алуға болады.